Του Christopher Dreier
για το καναδικό ιστολόγιο Global Research
Οι κοινοβουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής στην Ελλάδα είχαν ως αποτέλεσμα την εντυπωσιακή κατάρρευση των δύο μεγάλων κομμάτων εξουσίας, του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, τα οποία έλαβαν μετά βίας το 32 % των ψήφων αθροιστικά.
Το αποτέλεσμα είναι μια σαφής ένδειξη της λαϊκής αποκήρυξης των πολιτικών της λιτότητας, που υπαγορεύονται από την ΕΕ, τις διεθνείς τράπεζες και την άρχουσα τάξη στην Ελλάδα. Ωστόσο, οι κερδισμένοι από την μεταστροφή αυτή του λαϊκού αισθήματος προς τα αριστερά δεν δείχνουν να αποτελούν πραγματική εναλλακτική λύση.
Το "σοσιαλδημοκρατικής" ιδεολογίας κόμμα του ΠΑΣΟΚ, το οποίο κυβερνά τη χώρα από το 2009, είδε την εκλογική δύναμή του να κατρακυλάει από το 43,9% των προηγούμενων εκλογών στο 13,2%. Η δε εκλογική δύναμη του συντηρητικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, που σφυρηλάτησε μια κυβερνητική συμμαχία με το ΠΑΣΟΚ τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, μειώθηκε από το 33,5 του 2009 στο 18,9 %. Είναι σαφές ότι το δικομματικό σύστημα που κυριαρχεί στην Ελλάδα από το τέλος της στρατιωτικής δικτατορίας έχει ουσιαστικά λήξει.
Επίσημες προβλέψεις αργά το βράδυ της Κυριακής προέβλεπαν ότι το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία θα συγκέντρωναν ποσοστό κάτω του απαιτούμενου για τον σχηματισμό πλειοψηφίας στο κοινοβούλιο. Το γεγονός ότι πλησίασαν αρκετά τον απαιτούμενο αριθμό εδρών οφείλεται μόνο σε μια αντιδημοκρατική διάταξη που χαρίζει αυτόματα επιπλέον 50 έδρες στο κόμμα που αποσπά τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων - στην περίπτωση αυτή, στη Νέα Δημοκρατία.
Άλλη μια ένδειξη της λαϊκής αποστροφής προς το πολιτικό σύστημα αποτελεί το γεγονός ότι το ποσοστό αποχής άγγιξε το ρεκόρ του 40 % περίπου, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις από το υπουργείο Εσωτερικών, πολύ υψηλότερο από ό,τι στις τρεις προηγούμενες εκλογές, όπου τα ποσοστά αποχής κυμάνθηκαν από 25 έως 30 %.
Τα τελευταία τρία χρόνια η ελληνική κυβέρνηση έχει εφαρμόσει πρωτοφανείς κοινωνικές περικοπές που οδήγησαν σε μείωση των πραγματικών μισθών έως και κατά το 65%, η ανεργία των νέων ξεπέρασε το 50 %, ενώ η μαζική φτώχεια και η έλλειψη στέγης είναι πλέον ορατές.
Τα κόμματα που εκφράστηκαν κατά των πολιτικών αυτών αποκόμισαν μεγάλα εκλογικά κέρδη. Ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ) κατάφερε να τριπλασιάσει την εκλογική του δύναμη, από το 4,6 % στο 16,8 %, με αποτέλεσμα να ξεπεράσει το ΠΑΣΟΚ ως δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του, ο ΣΥΡΙΖΑ δήλωνε την πρόθεσή του να επαναδιαπραγματευθεί τα μέτρα λιτότητας και υποσχέθηκε ότι θα υπάρξουν σημαντικές επενδύσεις στις κοινωνικές υποδομές, την εκπαίδευση και άλλα κοινωνικά προγράμματα.
Το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς, το οποίο αποσχίστηκε από το ΣΥΡΙΖΑ το 2010, προκειμένου να υιοθετήσει έναν πιο φιλοπασοκικό προσανατολισμό, επέκρινε επίσης τα μέτρα λιτότητας κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του, με αποτέλεσμα να αποσπάσει το 5 % των ψήφων.
Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η Δημοκρατική Αριστερά, που απευθύνονται προς τα πιο εύπορα τμήματα της μεσαίας τάξης, έχουν ασκηθεί καλά σε μια πολιτική που στοχεύει στο να παραμείνει η μαζική δυσαρέσκεια των πολιτών "αλυσοδεμένη" στα συνδικάτα και το ΠΑΣΟΚ.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) βελτίωσε κατά τι την εκλογική του δύναμη, από 7,5 % σε 8,5 %. Το ελληνικό εκλογικό σώμα έχει μακρά εμπειρία του οπορτουνισμού του σταλινικού ΚΚΕ και δεν θεωρεί ότι το κόμμα αυτό θα αμφισβητήσει με οποιονδήποτε τρόπο το παρόν πολιτικό κατεστημένο. Όσο για τους Οικολόγους και τη Δημοκρατική Συμμαχία, κέρδισαν μόνο το 3 % των ψήφων αντίστοιχα.
Τα κόμματα της άκρας δεξιάς, που είχαν συστηματικά προωθηθεί από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης τις τελευταίες εβδομάδες, έλαβαν ένα σχετικά μικρό ποσοστό των ψήφων. Το κόμμα του ΛΑΟΣ, το οποίο συμμετείχε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα στην κυβέρνηση, έχασε αρκετές ψήφους και η νεοφασιστική Χρυσή Αυγή απέσπασε το 7 %, με αποτέλεσμα να μπει στο νέο κοινοβούλιο.
Το λαϊκιστικών τόνων κόμμα της δεξιάς πτέρυγας, Ανεξάρτητοι Έλληνες, απέσπασε το 10,6 % των ψήφων. Το κόμμα ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους από τον πρώην βουλευτή της ΝΔ, Πάνο Καμμένο, αφού εκδιώχθηκε από το κόμμα λόγω της άρνησής του να ψηφίσει υπέρ του 2ου μνημονίου, που συνεπάγεται ένα πακέτο μέτρων λιτότητας. Το κόμμα ανήγαγε την λαθρομετανάστευση σε κεντρικό θέμα του προγράμματός του, συνδυάζοντάς την με κοινωνικά αιτήματα, όπως την ακύρωση των μέτρων λιτότητας και την υιοθέτηση μιας αρκετά εθνικιστικής προοπτικής.
Τα κόμματα αυτά κέρδισαν τελικά ένα σημαντικό πλεονέκτημα λόγω της πολιτικής που άσκησαν οι συγκυβερνώντες, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Τα δε κυβερνητικά κόμματα, λίγο πριν από τις εκλογές, επεδίωξαν ξαφνικά να ξεπεράσουν το ένα τον άλλο σε ξενοφοβικές και εθνικιστικές κορώνες και πρακτικές, σε μια προσπάθεια να κατευθύνουν την λαϊκή οργή εναντίον των περικοπών και προς όφελος των δεξιών κομμάτων. Σε συνδυασμό με την κατάλληλη χειραγώγηση των ΜΜΕ, άνοιξε ο δρόμος για την άκρα δεξιά.
Από την πλευρά του, το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ ανακοίνωσε ότι προτίθεται να συνεργαστεί με τους Ανεξάρτητους Έλληνες σε περίπτωση εκλογικής νίκης.
Οι επόμενες εκλογές, αν τελικά γίνουν, θα αποσταθεροποιήσουν ακόμη περισσότερο την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ήταν σε θέση να κυβερνήσουν με ένα άνετο κοινοβουλευτικό πλεονέκτημα, αλλά σήμερα μάλλον δεν θα είναι σε θέση να σχηματίσουν κυβερνητική πλειοψηφία. Ο ευρωπαϊκός τύπος ήδη σχολιάζει το αν και κατά πόσο μια νέα κυβέρνηση θα είναι αρκετά σταθερή ώστε να επιβάλει τις προβλεπόμενες περικοπές, ή αν θα πρέπει να υπάρξουν νέες εκλογές.
Ωστόσο, οποιοδήποτε νέο κυβερνητικό σχήμα επιχειρήσει να συνεχίσει την επιβολή των πολιτικών λιτότητας της ΕΕ θα αντιμετωπίσει μαζική αντίδραση από τον πληθυσμό. Στην περίπτωση αυτή, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να αντιδράσει η άρχουσα τάξη με μια κίνηση ενσωμάτωσης δεξιών και ακροδεξιών κομμάτων στην κυβέρνηση, ώστε να καθορίζει τις εξουσιαστικές δομές του κράτους και να καταστείλει βίαια οποιαδήποτε λαϊκή αντίσταση.
Από την άλλη πλευρά, δεν θα υπάρξει καμιά προοδευτική εξέλιξη αν σχηματιστεί μια κυβέρνηση συνασπισμού των αυτοαποκαλούμενων αριστερών κομμάτων. Τόσο το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ όσο και αυτό της Δημοκρατικής Αριστεράς έχουν επανειλημμένα καταστήσει σαφές ότι είναι αποφασισμένα να εγγυηθούν την παραμονή της Ελλάδας στην ΕΕ και θα επιδιώξουν απλώς να διαπραγματευθούν εκ νέου τα μέτρα λιτότητας. Μια τέτοια κυβέρνηση ίσως να ακολουθήσει το παράδειγμα του ΠΑΣΟΚ και να συνεργαστεί με τις συνδικαλιστικές ενώσεις και διάφορες μικροαστικές ομάδες, ώστε να επιβάλει τις προβλεπόμενες περικοπές εις βάρος των πολιτών, ενώ το ΚΚΕ θα αναλάβει το ρόλο της περιφρούρησης των διαδηλώσεων, προκειμένου να καταστούν αβλαβείς για τη νέα κυβέρνηση. Έχει ήδη ένα ιστορικό στον τομέα αυτό, στα πλαίσια του αντιπολιτευτικού του ρόλου έναντι της απερχόμενης κυβέρνησης.
Συμπερασματικά, θα έλεγα ότι το ελληνικό εκλογικό αποτέλεσμα είναι ενδεικτικό της στροφής προς τα αριστερά ενός μεγάλου μέρους του εκλογικού σώματος και του εργαζόμενου πληθυσμού. Ταυτόχρονα, οι ψευδοαριστερές οργανώσεις που έχουν επωφεληθεί από αυτή την στροφή έχουν καταστήσει σαφές ότι είναι προσηλωμένες στη διατήρηση και υπεράσπιση του παρόντος καθεστώτος. Οι εκλογές αυτές ήταν το προοίμιο ενός νέου γύρου έντονων κοινωνικών συγκρούσεων, οι οποίες μπορούν να επιλυθούν μόνο με την διαμόρφωση μιας νέας επαναστατικής και γνήσια φιλολαϊκής ηγεσίας στην Ελλάδα.
Πηγή
