Με αφορμή τις πρόσφατες συναυλίες που δίνει το hip hop συγκρότημα
Αρτέμης/Ευθύμης και αποδεικνύει περίτρανα ότι η ενέργεια που μεταδίδει στο κοινό παραμένει ακόμα εκρηκτική ο
ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΣ ΟΠΑΔΟΣκάνει ένα αφιέρωμα στο πολύ σημαντικό αυτό δίδυμο. Οι Α/Ε αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα σχήματα της χώρας μας στην μουσική , και κυρίως στην μουσική που δεν ασχολείται με ηλίθια , εμπορικά και ακίνδυνα θέματα αλλά με άκρως σημαντικά για την κοινωνία και την κατάσταση που επικρατεί στο λαό μας.
Τα μηνύματα που μεταδίδουν αποτελούν μια ωρολογιακή βόμβα για τις κοιμησμένες συνειδήσεις των απλών «πολιτών»(ιδιώτες ή αλλιώς… idiot) και αυτό μάλιστα γίνεται μέσα από καταπληκτικούς στίχους που συνδυάζουν ταυτόχρονα τρομερά φωνητικά , ενέργεια και δυναμισμό ικανούς να σε ξεσηκώσουν προσφέροντας έτσι μια εναλλακτική μορφή διασκέδασης (όχι σαν τους αηδιαστικούς σημερινούς «καλλιτέχνες») που δεν σταματά εκεί αλλά γίνεται και ψυχαγωγία. Και η μόρφωση που διαχέεται από τα τραγούδια τους δεν είναι αποκομμένη και «μίζερη» αλλά γίνεται ένα με την νεολαία , ίσως γιατί όντως κουβαλούν ακόμα «την ίδια τρέλα».
Η ιστορία τους είναι λίγο πολύ γνωστή. Οι ραψωδοί Αρτέμης και Ευθύμης είναι από τους λίγους που έκαναν πρώτοι hip hop στην Ελλάδα τότε που ακόμα ήταν άγνωστο. Μαζί με τον Dj Alx ίδρυσαν του
Terror-x-crew το 1992. Το 1994 κυκλοφορούν και τον ομώνυμο δίσκο που έκανε αίσθηση λόγω της ενέργειας που είχε. Το 1997 κυκλοφόρησε το
«Η Πόλις εάλω» και το 1999 το
«Η γεύση του μένους» που έγιναν χρυσοί , λογικό άλλωστε αφού και οι τρεις τους δεν έμειναν σε έναν κλασσικό μονότονο ραπ ήχο αλλά τον συνδύασαν με διάφορα μουσικά μονοπάτια και έτσι είχαν σε κάθε δίσκο ένα εκρηκτικό αποτέλεσμα . Να σημειώσουμε ακόμα ότι αυτό που τους έδωσε μεγάλη δύναμη ήταν οι πολλές συναυλίες που έδιναν κάτι που τους έκανε ένα με το κοινό και διαμόρφωσε αυτό που οι ίδιοι αποκαλούν
«σκληρό πυρήνα».
«Γιατί δεν περίμεναν τέτοιου είδους αντιδράσεις από την γενιά μας που την κοίμησαν σχολεία και τηλεοράσεις/γιατί ποτέ δεν θέλησα να πάω με τα νερά τους, του κράτους , δεν θέλω να χωθώ στο σύστημα τους/μου λες έχω ξεφύγει , το σύστημα με πνίγει μα η καρδιά μου ανοίγει όταν βλέπω μες στις φλόγες τυλιγμένα μπατσικά τράπεζες securitάδικα γραφεία κομματικά , και έχουμε κλείσει τις τηλεοράσεις όλες…»
(Να τους δω να τρέχουν)
«Και όλα τα πρότυπα που προσπαθούσες να μου επιβάλλεις ύπουλα φτύνω κατάμουτρα χτυπάω σε όλα τα επίπεδα , δεν βγάζω την ενεργεία μου μες στα γήπεδα/Αηδιασμένος από όλες τις νεολαίες κομμάτων, δεν θέλω να ανήκω σε μια γενιά πτωμάτων»
(Ο Έλληνας που έχεις συνηθίσει)
Το 2001 έγινε ίσως η μεγαλύτερη έκπληξη για το hip hop. Με τον δίσκο «Έσσεται ήμαρ» έδειξαν ένα τελείως διαφορετικό πρόσωπο. Είχαν δώσει βέβαια μια ιδέα λίγο πιο πριν με το single
«Ξύπνιος μέσα στα όνειρα κάποιων άλλων». Οι TXC πλέον μίλησαν ανοιχτά για ότι λάθος έγινε κατά την γνώμη τους στο παρελθόν , για το τι συνειδητοποίησαν σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα και για νέους δρόμους σκέψης που είδαν να ανοίγονται(πάντοτε ήταν ρηξικέλευθοι άλλωστε).
Το πρώτο μπαμ ήταν η τελείως πρωτότυπη χρήση της Ελληνικής γλώσσας και έδειχναν (ειδικά ο Αρτέμης) ότι ήταν αποφασισμένοι να μην αφήσουν τις δυνατότητες της να ανεκμετάλλευτες. Στο βιβλιαράκι που συνόδευε τον δίσκο όπως και σε όλους τους μετέπειτα θα δει κανείς τα πάντα γραμμένα σε πολυτονικό σύστημα τονισμού και τις περισσότερες αγγλικές λέξεις να έχουν αντικατασταθεί από ελληνικές. Οι στίχοι περιέχουν πολλές ξεχασμένες λέξεις της ελληνικής ενώ ένα κομμάτι είναι εξολοκλήρου γραμμένο στα αρχαία ελληνικά.
Οι αλλαγές βέβαια δεν περιορίσθηκαν στον γλωσσικό τομέα μιας και δεν μιλάμε για γραφικούς φιλόλογους αλλά για hip hopers που σημαίνει ότι ασχολούνται με την απτή πραγματικότητα. Απέβαλλαν τις νεοταξικές ιδέες για κατάργηση συνόρων και κοσμοπολιτισμού και είπαν για τον κίνδυνο της ισοπέδωσης και του αφανισμού των πολιτισμών και των εθνών καθώς και για το χαμηλό πνευματικό επίπεδο που έχει σήμερα ο λαός μας.
Ο δίσκος αρχίζει με μια θεατρική εισαγωγή σε αρχαία ελληνικά που δείχνει εξαρχής ότι κάτι το ξεχωριστό έχει αυτός ο δίσκος. Αμέσως μετά ακολουθεί
«το ξόδι (σκοταδισμός ΒΑ)» που αποτελεί ένα τραγούδι - εχθρό της παγκοσμιοποίησης. Ξεκαθαρίζει την αλλαγή στις ιδέες και την διάθεση να αποκαταστήσουν ότι «βλάβη» είχαν προξενήσει στο παρελθόν.
Απομακρύνονται από διεθνιστικές τάσεις αφού όπως λένε οι ίδιοι δεν πατούν σε υγιείς βάσεις , τονίζουν την σύγχυση μεταξύ «προόδου» και παρακμής καθώς και το πόσο προδότες είναι οι πολιτικοί. Στον
«φωτεινό ορίζοντα» ασχολούνται με την αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου να κοιτάξει ψηλά και τον εγκλωβισμό του στον υλισμό («μπορούμε να πετάξουμε και όμως έρπουμε») και στο
«που είναι οι πέννες σας» με την εισχώρηση λάθος προτύπων και της εξύμνησης του εγκλήματος στην hip hop μουσική.
Το
«Πυθαγόρειον» που είναι γραμμένο στα αρχαία ελληνικά περιγράφει εν συντομία την διδασκαλία των Πυθαγορείων και το «Ξύπνιος μέσα στα όνειρα κάποιων άλλων» να αποτελεί το δεύτερο «Ο Έλληνας που έχεις συνηθίσει». Με έναν σαφέστατο τίτλο λέει πως ο καθένας μας πέφτει θύμα σε αυτό το «στρεβλό οικοδόμημα» που έχουμε γύρω μας. Η διασκευή του φαναριώτικου παραδοσιακού τραγουδιού «εις τα βάθη της καρδιάς μου» αποτελεί άλλη μια αφιέρωση στις μυστικές και εσώτερες πτυχές της ανθρώπινης ψυχής και δίνει ελπίδα γα το μέλλον. Στον «μακρύ βαρύ χειμώνα» ο Ευθύμης μιλάει για το πρόβλημα της παιδείας στην ζωή μας που είναι καθαρά επιφανειακή. Και τέλος με την «επιστημονική πραγματικότητα» τονίζουν την σημερινή κατάσταση που κάποτε φάνταζε απίθανη. Οικολογική καταστροφή και ανεξέλεγκτη μόλυνση , έλεγχος της χώρας μας από άλλους και πλήρης αφελληνισμός.
Ο δίσκος αυτός ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων ακόμα και από οπαδούς τους. Οι χαρακτηρισμοί που τους απέδωσαν είναι προβλέψιμοι. Φασίστες , εθνικιστές μέχρι και ναζί. Το συνδύασαν μάλιστα και με το γεγονός ότι απλώς δέχτηκαν να βραβευτούν από τον
Μ.Βορίδη (το ότι αποτελεί μέλος της ακροδεξιάς και
δεν είναι εθνικοσοσιαλιστής ή φασίστας το παραβλέπουν συνεχώς). Η αλήθεια είναι ότι τίποτα από αυτά δεν δείχνει να είναι το σχήμα. Φαίνεται να απέχει από αυτά που θα αποκαλούσε η μάζα «ακραίες τάσεις».
Το τι είναι πραγματικά και το τι έχουν μέσα στο κεφάλι τους δεν μας αφορά και δεν είναι τόσο ουσιαστικό. Σημασία έχει η επιρροή που έχουν τα τραγούδια τους σε έναν νέο που θα τα ακούσει. Και αυτή είναι θετική. Θα τον «αναγκάσουν» να μάθει παραπάνω για την γλώσσα , να ψάξει για σημαντικές προσωπικότητες ώστε να καταλάβει γιατί τις αναφέρουν στα τραγούδια τους
και προπάντων θα του δώσουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα αντίστασης στην παγκοσμιοποίηση. Δεν θα ακούσει για ναρκωτικά , για ξεφτισμένους «έρωτες» και ατομικισμό αλλά για μια προβληματική πραγματικότητα και για την ταφόπλακα των λαών που μας πλακώνει σιγά σιγά.
Και για να λέμε την αλήθεια η φωνή τους , παρότι διατηρούν ένα πιο χαμηλό προφίλ στον πολιτικό τομέα , προκαλεί περισσότερη ζημιά στο σύστημα από ότι προκαλούν άλλοί δεδηλωμένοι εχθροί του προδοτικού συστήματος.
Το
2004 κυκλοφορεί ο πρώτος τους δίσκος ως «Αρτέμης/Ευθύμης» (αφού οι TXC διαλύθηκαν έπειτα από την αποχώρηση του Dj Alx), το
«Εγείρεσθε άγωμεν εντεύθεν». Μια δυναμική απάντηση για όσους τους θεωρούσαν παρελθόν με γεμάτα ενέργεια κομμάτια. Ξεκαθαρίζουν για άλλη μια φορά τον ρόλο τους ως hip hopers ότι δεν είναι για να λένε ανούσια πράγματα αλλά για να μεταδίδουν μηνύματα και να αφυπνίζουν με τα κομμάτια «Όπως πρώτα», «Δεν είναι παιχνίδι», «Έλευσις».
Στο
«Οδυσεύ μην επιστρέψεις στην Ιθάκη» ο Αρτέμης χρησιμοποιώντας και πάλι με εκπληκτικό τρόπο την ελληνική γλώσσα περιγράφει στον Οδυσσέα(που ίσως συμβολίζει στο τραγούδι το εξόριστο ελληνικό πνεύμα που έχουμε απεμπολήσει) την άσχημη κατάσταση της Ελλάδας που έχει βυθιστεί στην λήθη.Η «Ηλιακής φύσης» μεταδίδει με κεφάτο τρόπο την αντίσταση απέναντι στην υπάρχουσα πραγματικότητα, μιας πραγματικότητας γεμάτη κάμερες , μόλυνση , κρεατομηχανές ψυχών , κοιμισμένες συνειδήσεις και παγκόσμια τυραννία. Η
«αιμορροούσα» αποτελεί ένα χριστιανικό τραγούδι. Ακολουθούν άλλα δυο κομμάτια με τελευταίο το
«Ωδή εις το Gucci φόρεμα» που μπορεί μεν να αφορά την hip hop φάση αλλά είναι και ένα χτύπημα για την ακαλαίσθητη σημερινή διασκέδαση.
Το 2007 ήρθε και ο τελευταίος δίσκος το
«Ο εκλεχτός της άρνησης και ο ακριβογιός της πίστης», ένας τίτλος που προέρχεται από το ποίημα του Κωστή Παλαμά «Ο γκρεμιστής». Με έντονο το rock-metal στοιχείο σε πολλά κομμάτια συνεχίζουν στους ίδιους καταιγιστικούς ρυθμούς που μας έχουν συνηθίσει. Οι στίχοι είναι δυναμίτες που κάνουν ξεκάθαρο το γιατί ραπάρουν , για να δώσουν νόημα και ουσία. Αναφέρονται στον
Παλαμά , στον
Γιαννόπουλο , στον
Δραγούμη , στον
Βερίτη , στους
Κολλυβάδες ( και γενικά στις θετικές πτυχές του Χριστιανισμού) κ.α. Αυτό είναι πολύ σημαντικό αφού όπως προαναφέρθηκε «αναγκάζουν» τον κάθε πιτσιρικά να ψάξει ποιοι είναι αυτοί. Κορυφαίο επίσης σε νόημα κομμάτι είναι το
«Άλλο το ένα άλλο το άλλο» που αναφέρεται στην σύγχυση εννοιών σήμερα («άλλο με την σκέψη σου να θες να αλλάξει κάτι και άλλο αυτήν την σκέψη σου να την κάνεις πράξη , άλλο να σαι θαμπωμένος άλλο να έχεις δει το φως άλλο αν το έβαζες στα πόδια άλλο να σαι επί ποδός , είναι άλλο ο γελέων και άλλο ο γελοίος όπως είναι άλλο ο Γραικός και άλλο ο Γραικύλος !»)
Το δίδυμο αυτό σε όλη την πορεία του δεν σταμάτησε στιγμή να «ψάχνεται» , έδωσε πολλά τραγούδια με βαθύ νόημα , τόλμησε την αλλαγή αντί να κρυφτεί και αποτελεί έναν από τους ελάχιστους φάρους για μια καλύτερη ιδεολογική κατάρτιση της νεολαίας στον χώρο της ανεξάρτητης μουσικής. Εξάλλου και αυτοί οι ίδιοι είναι γέννημα θρέμμα του «δρόμου», του απλού λαού και του τμήματος αυτού που έχει διάθεση να ασχοληθεί με τα κοινά και όχι να μείνει απαθή έρμαιο των καταστάσεων. Έδωσε το ελληνικό στίγμα στο μουσικό του είδος και δεν παρέμεινε σε αλλοτριωμένα πρότυπα. Ας κλείσουμε με αποσπάσματα από αυτά που δήλωσαν στο βιβλίο του Χρήστου Τερζίδη «Το hip hop δεν σταματά» , που είχε βγει όχι πολύ καιρό μετά την κυκλοφορία του
«Έσσεται ήμαρ».
«Εγώ πιστεύω ότι ο ’Έλληνας από τη φύση του είναι άνθρωπος πνευματικός και δεν επαναπαύεται. Θέλει να συμμετέχει στα κοινά και να μην παραμένει ιδιώτης , δηλαδή idiot, αλλά να παραμένει πολίτης , δηλαδή να ασχολείται με τα της πόλεως. Πιστεύω ότι είναι θέμα γονιδιακό. Το έχει στο αίμα του.»
(Αρτέμης)
«Αν κάνεις ραπ στα αγγλικά, εκεί που ο άλλος ψάχνει τους στίχους σου και κάτι του λείπει , εκεί τον βοηθάς να μάθει αγγλικά. Όποιος τώρα ενδιαφέρεται να μάθει τι λένε οι Terror x crew στο “Πυθαγόρειον” , θα ψάξει στα αρχαία ελληνικά. Θα μάθει , δηλαδή ,10 λέξεις παραπάνω»
(Ευθύμης)
«Το ότι γράφουμε στα αρχαία ελληνικά κάνει αυτόματα δύσκολο το να μας ακολουθήσει κάποιος. Ο στόχος για αυτό ήταν να φέρει σε επαφή άτομα , κυρίως νεαρής ηλικίας , με κάποια υγιή πρότυπα.
»Η παιδεία των Ελλήνων σήμερα είναι ανελλήνιστη. Όποιος αρθρώσει ελληνικό λόγο αυτομάτως χαρακτηρίζεται φασίστας. Αυτό θέλουμε να το αλλάξουμε και για αυτό λειτουργήσαμε έτσι. Είναι θέση πολιτική δηλαδή Κάποιοι αντιδρούν χωρίς να έχουν μελετήσει το θέμα σε βάθος. Χωρίς να θέλουμε να κάνουμε κατήχηση , δείξαμε μία ακόμα κατεύθυνση ανάμεσα σε όλο αυτό το σκουπιδαριό που παίζει. Από τη μία λοιπόν θέλαμε να δώσουμε κάποια πιο υγιή πρότυπα , και υγεία βρίσκεις μόνο στην Αρχαία Ελλάδα, όπου είχαν ως Κέντρο τον άνθρωπο. Με το Πυθαγόρειον , χωρίς καν να το καταλαβαίνει κάποιος ή να έχει διαβάσει Αριστοτέλη ή Αρχιμήδη μαθαίνει όλη τη μύηση του Πυθαγορείου τάγματος. Έτσι, με τη χρήση της αρχαίας ελληνικής ανοίγονται νέες πύλες και ενεργοποιούνται συγκεκριμένα κέντρα του εγκεφάλου. Από την άλλη, θέλαμε να εξελιχθούμε ως καλλιτέχνες στο θέμα του στίχου, και μόνο στην αρχαία ελληνική βρίσκεις τέτοιο πακτωλό λυμάτων.»
«‘
Έχουν μπλέξει οι μαύροι το hip hop με τα ακόντια των Ζουλού , και δε θα μπλέξω εγώ το hip hop με τη φιλοσοφία του τόπου μου , που , αν μη τι άλλο, εξανθρωπίζει και βοηθάει τον άνθρωπο να γίνει όντως άνθρωπος ; Λόγος είναι ! Για μένα το hip hop δεν έχει όρια και κάθε λαός προσπαθεί να περάσει την κουλτούρα του μέσω αυτού. Άκουγα π.χ. τους μεξικάνους
Aztla underground oι οποίοι είναι ακραιφνείς εθνικιστές ! Προωθούν την κουλτούρα τους. Εγώ στην Ελλάδα γεννήθηκα , Έλληνας είμαι και προσπαθώ να αρθρώσω ένα λόγο που θα είναι υγιής και θα έχει να προτείνει και μία λύση μέσα σε όλο αυτό το μπάχαλο που ζούμε. Ο υγιέστερος λόγος για μένα είναι ο ενστερνισμός κάποιων διαχρονικών απόψεων των προγόνων μου. Δε νομίζω ότι είναι μεμπτό ή κάτι που δε δένει.
Ακόμα και οι ξένοι ράπερ έχουν αναφορές— όπως οι wu tang clan στο “Socrates philosophus”. Εγώ θέλω να δώσω ένα ιδεολογικό υπόβαθρο , όπως έκαναν οι Arrested development που πέρασαν μία κουλτούρα , αλλά να δώσω την ελληνική άποψη. Βέβαια , αυτό που συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα είναι πως όταν μιλήσεις για Ελλάδα χαρακτηρίζεσαι ακροδεξιός και φασίστας. Πιστεύω ότι ο ελληνικός λόγος σε βοηθάει να ξεφύγεις από το υλικό , γκόμενες , φράγκα , ρούχα κ.λπ.”, και το στιλ του νεόπλουτου. Κι επειδή γυρνάμε προς τα πίσω για να χειριστούμε καλύτερα την ελληνική γλώσσα , επειδή δεν μπορούμε να κάνουμε ραπ βασιζόμενοι σε τρεις λέξεις , οι δονήσεις είναι δυνατότερες και ανακαλύπτουμε τη μαθηματική δομή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.»
(Αρτέμης)
Βίντεο :
http://www.youtube.com/watch?v=n1g0himmLLI
Η επανάσταση του Κεμάλ μέσω του περάσματος του χρόνου αποδεικνύεται τελικά ότι είναι το στρατηγικό λάθος της Τουρκίας. Λειτουργώντας επίσημα μέσα στο πλαίσιο της απόρριψης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Τουρκία θεμελιώθηκε δομικά πάνω στη γενοκτονία, η οποία ήταν για εκείνη το προαπαιτούμενο για την εξέλιξή της. Το πρόβλημα είναι ότι εξ αρχής εξαρτάται από τη γενοκτονία και η αναγνώριση της τελευταίας είναι μια δομική απόρριψη των θεμελίων της Τουρκίας, δηλαδή της συμβολής του Κεμάλ.
