Το στρατηγικό λάθος της Τουρκίας

• Γράφει ο Ν. Λυγερός

Η επανάσταση του Κεμάλ μέσω του περάσματος του χρόνου αποδεικνύεται τελικά ότι είναι το στρατηγικό λάθος της Τουρκίας. Λειτουργώντας επίσημα μέσα στο πλαίσιο της απόρριψης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Τουρκία θεμελιώθηκε δομικά πάνω στη γενοκτονία, η οποία ήταν για εκείνη το προαπαιτούμενο για την εξέλιξή της. Το πρόβλημα είναι ότι εξ αρχής εξαρτάται από τη γενοκτονία και η αναγνώριση της τελευταίας είναι μια δομική απόρριψη των θεμελίων της Τουρκίας, δηλαδή της συμβολής του Κεμάλ.
Και κάθε νέα αναγνώριση είναι ένα πλήγμα στη δομή της. Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει λύση για την Τουρκία και βρίσκεται, σε μια στρατηγική αδιέξοδο. Στο σκάκι θα λέγαμε ότι η θέση της είναι εκείνη του Zuzwang. Ένας τρόπος επίλυσης είναι η αλλαγή πλαισίου και η καταδίκη του Κεμάλ, ο οποίος μπορεί να προστεθεί ως ένα λάθος στην εξέλιξη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αυτή η προσπάθεια είναι το νεοοθωμανικό δόγμα στην ουσία του, δίχως βέβαια να υπάρξει μια ανάδειξη του θέματος από την ηγεσία.

Αυτή όμως η προσέγγιση επιστρέφει το λαό σε μια μουσουλμανική τάση, όπου το ισλαμικό κίνημα είναι φυσιολογικό, ακόμα και αν δεν απαντά σε ορθολογικά κριτήρια για την Τουρκία, η οποία σε αυτή τη φάση δεν θα υπάρχει πια. Αυτή η αλλαγή όμως έχει επιπτώσεις σε σχέση με κράτη που ανήκουν στο πλαίσιο του ιουδαίου-χριστιανισμού. Διότι πλέον οι παλαιότερες συμμαχίες δεν έχουν πια νόημα αφού το θρησκευτικό στοιχείο επανέρχεται και μαζί το ιστορικό του πλαίσιο. Η Τουρκία μέσω του νεοοθωμανικού πλαισίου για να πρωτοστατεί και να αποτελεί μια από τις αιχμές των δοράτων πρέπει ν’ ακολουθήσει μια γενικότερη τάση, η οποία υπάρχει εδώ και αιώνες. Αυτή η γενικότερη αντιπαράθεση έχει τις ρίζες της στους Αγίους Τόπους και την ιστορία τους. Έτσι για να διορθώσει το στρατηγικό της λάθος η Τουρκία πρέπει να αλλάξει υψηλή στρατηγική και να ενταχθεί σ’ ένα πεδίο δράσης που πρώτον την απορρίπτει δομικά, δεύτερον τροποποιεί οριστικά τις συμμαχίες της και την μετατρέπει σε διάδοχο μιας διαχρονικής αντιπαράθεσης. Με την πάροδο του χρόνου, η Ευρώπη έχει αντιληφθεί αυτή τη γενική τάση, η οποία παραμένει διαχρονικά σε τοπικό επίπεδο. Επιπλέον, η συνέχεια των τοπικών αντιπαραθέσεων κρύβουν αυτήν την ουσιαστική αλλαγή. Έτσι μόνο οι γεωστρατηγιστές αναδεικνύουν νέα σχέδια πάνω σε παλαιά νοητικά σχήματα, ενώ οι πολιτικοί αναζητούν ακόμα λύσεις μέσω ενός ρεαλισμού που δεν είναι πια πραγματικότητα, διότι το στρατηγικό λάθος έχει βάθος.