Ανήκεις στην ιστορία σημαίνει ξόφλησες…

Του Χρίστου Στεργ . Μπελλέ
Συγγραφέα- πανεπιστημιακού

«Το υπουργείο Παιδείας βγάζει την Ιστορία απ’ τον κορμό της υποχρεωτικής διδασκαλίας στη Β’ και Γ’ Λυκείου και τη μετατρέπει σε μάθημα επιλογής (…).

Στην Α’ Λυκείου, η Ιστορία παραμένει μάθημα υποχρεωτικό με 3 ώρες διδασκαλία την εβδομάδα».

Υποχρεωτικά μαθήματα στη Β’ και Γ’ Λυκείου θα είναι: α) Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, β) Ξένη Γλώσσα (Αγγλικά), γ) Φυσική Αγωγή (γυμναστική, αθλήματα, χορός)(1).

Αυτό προβλέπει η τελική, προς το παρόν, πρόταση του υπουργείου, στο πλαίσιο του «Νέου Λυκείου», και εδώ θα επικεντρωθώ.

Εκπαλαι, στο άκουσμα και μόνο της λέξης «Ιστορία» αλογάριαστα πουλιά φτεράκιζαν μέσα απ’ τις καμαρούλες του μυαλού. Τι να σου πρωτοτραγουδήσουν, πού να σε πρωτοταξιδέψουν. Στον Ευριπίδη («Ολβιος όστις της Ιστορίας μάθησιν έσχε»), στον Αϊνστάιν («Ανέβηκα στους ώμους των προγόνων μου να οραματιστώ το μέλλον μου»), στις απροσμέτρητες, πολύπλαγκτες σοφίες, θυμοσοφίες, αποφθέγματα, για τούτη τη μεγάλη θεότητα;

Κύρια και απροκάλυπτα, πλέον, απαξιώνουν την Ιστορία οι κλήρες της αχαλίνωτης νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης απ’ τις αρχές του 1980, οπόταν και η ληξιαρχική πράξη γέννησής της. «Ανήκεις στην Ιστορία σημαίνει τέλειωσες, ξόφλησες…», το κυνικό, ασύστολο ρεφρέν τους.

Στόχος η αποδυνάμωση του έθνους-κράτους και της δημοκρατίας, η δημιουργία κοσμοπολίτικων υποκειμένων (όχι εθνικών) απαλλαγμένων από προκαταλήψεις κι αρνητικά αισθήματα από παρελθούσες εχθρότητες.

Για την ευόδωση των παραπάνω, χρηματοδοτούν (υπουργείο Εξωτερικών ΗΠΑ, Γερμανίας, Ινστιτούτο G. Soros και άλλα ευαγή ιδρύματα και λέσχες της υπερεθνικής ελίτ), την έκδοση σχολικών ιστορικών βιβλίων, όπως κείνο το περιβόητο της Στ’ Δημοτικού και το τετράτομο εγχειρίδιο που εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη από το CDRSEE(2), με αλογάριαστες παραλείψεις, αποσιωπήσεις, διαστρεβλώσεις, παραχαράξεις, πλαστογραφίες, αποαιματοποιήσεις, αποβιαιοποιήσεις, απενοχοποιήσεις, στρογγυλεύσεις, ωραιοποιήσεις.

Καταγγελτικός ο λόγος του πρώην υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου, Ουράνιου Ιωαννίδη, για τον αμερικανό πρεσβευτή στη Λευκωσία, ο οποίος του συνέστησε αλλαγή του περιεχομένου των βιβλίων Ιστορίας, γιατί ενοχλούν τους Τούρκους.

Ακόμη κι ο πρώην αντιπρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου αναγνώρισε, τηλεοπτικά, την «άνωθεν εντολή» για αναθεώρηση της Ιστορίας και μίλησε για ελληνοτουρκική επιτροπή σύνθεσης του «εξιστορείν». Η Ιστορία, όμως, είναι επιστήμη και δεν γράφεται στα διπλωματικά γραφεία και σαλόνια των ποικιλώνυμων ελίτ, γιατί τότε δεν θα μιλούσαμε για Ιστορία, αλλά για προπαγάνδα, διπλωματία, μυθοπλασία, τραγέλαφο. Ο ιστορικός εκτελεί ιστορική αποστολή κι όχι διατεταγμένη εθνική ή υπερεθνική.

Ενώ βιώνουμε μια Ιστορία ζώνεκρη, έρχεται η μεταρρύθμιση στα Λύκεια να της χαρίσει «ευθανασία», υποβαθμίζοντάς την σε μάθημα δευτερεύον (επιλογής), ακυρώνοντάς την ουσιαστικά. Πυρακτωμένα τα «γιατί» προς κάθε αρμόδιο.

Υπάρχει, αλήθεια, στοιχειώδης λογική και εξήγηση που ανάγει Φυσική Αγωγή και Αγγλικά σε υποχρεωτικό μάθημα και όχι την Ιστορία;

Είναι δυνατόν να ευαγγελίζονται δίωρη αύξηση διδασκαλίας Γλώσσας και Λογοτεχνίας, ακυρώνοντας παράλληλα την Ιστορία, όταν Γλώσσα και Ιστορία αποτελούν τους δύο ακρογωνιαίους λίθους της παιδείας; Η φροντίδα του ενός και η παραμέληση του άλλου συνεπάγεται τη βέβαιη κατάρρευση του οικοδομήματος. Μα και η Λογοτεχνία εκφράζει την εποχή της κι αποτελεί στενό συγγενή της Ιστορίας, αντικειμενική και ανεξάντλητη πηγή της. Συγκοινωνούντα δοχεία Λογοτεχνία-Ιστορία, που συνθέτουν αλήθειες.

Ο πολιτισμός αποτελεί το φωτοστέφανό μας. «Αν ήμουν πρωθυπουργός της Ελλάδας, δεν θα έκανα τίποτε που να μην περνά μέσα απ’ τον πολιτισμό», είχε επισημάνει στον Ανδρέα Παπανδρέου ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν.

Με τον δικό του ποιητικό οίστρο το επανέλαβε ο νομπελίστας μας Ελύτης: «Πας γρηγορότερα παντού διά μέσου Κωνσταντινουπόλεως».

Για ποιο πολιτισμό μιλάμε, χωρίς ιστορική γνώση, μνήμη («λαός χωρίς ιστορική μνήμη είναι λαός χωρίς συνείδηση»), όταν, ήδη, τα αυχμηρά περβόλια μας «καταμοσχοβολούν» σουβλάκι, γύρο, τζατζίκι, φέτα, ούζο κ.λπ. αντί να ευωδιάζουν Ομηρο, Ησίοδο, Πλάτωνα, Σωκράτη, Αριστοτέλη, Θουκυδίδη, Σοφοκλή;

Δεν ενστερνίζονται οι αρμόδιοι του υπουργείου πως η λογική διδασκαλίας της Ιστορίας μοιάζει με ομόκεντρους κύκλους, που η ακτίνα τους είναι συνάρτηση της εκπαιδευτικής βαθμίδας του μαθητή; Αλλιώς μπορείς να διδάξεις Ιστορία σ’ έναν δωδεκάχρονο με εμβρυακή γνώση, κρίση κι αλλιώς σ’ έναν της Β’ και Γ’ Λυκείου. Στον τελευταίο μπορείς να πεις τα πράγματα με τ’ όνομά τους, το χρώμα τους. Μπορεί να κατανοήσει τη διαγωγή του ιμπεριαλισμού στις γειτονιές του κόσμου, τη διαγωγή της Τουρκίας σε Κύπρο και Αιγαίο, τη διαγωγή μας στην «Κόκκινη Μηλιά».

Και ο Θουκυδίδης της Ιστορίας και των Πολιτικών Επιστημών, ο διαχρονικός και πάντα επίκαιρος για τη σκέψη, την ανάλυση, «τη βαθύνοια, τη σοβαρότητα, την αντικειμενικότητα, τη ρεαλιστική αντίληψη για την Ιστορία, το βάθος των ανθρωπολογικών κρίσεων»· ο Θουκυδίδης, του Ελευθέριου Βενιζέλου, του Ηλία Ηλιού, του Θεοχάρη Κεσσίδη· ο Θουκυδίδης, αΐδιο φως στους επήλυδες όπου γης, θα καταταγεί κι αυτός στους ανωφελείς, έωλους, «δύσπεπτους» ημών προγόνους;

Η εκκωφαντική επισήμανση του αργεντινού καθηγητή Πανεπιστημίου, Κλαούντιο Κατς, ας ξυπνήσει συνειδήσεις και υπεύθυνους από τον νήδυμον: «Είσαστε Ελληνες. Εμείς στην Αργεντινή έχουμε μόνο δυο αιώνες Ιστορίας. Η Ελλάδα πρέπει να ανακτήσει τη δύναμη της Ιστορίας της»…